‘Ik stond vorige week pannenkoeken te bakken voor mijn kleindochter,’ zegt Marijke van Dongen lachend maar met een lichte pijn in haar stem. ‘Maar toen ik de pan wilde omdraaien, schoot het in mijn schouder. Ik liet bijna alles vallen en mijn kleindochter riep: “Oma, gaat het wel?” Ik deed stoer, maar ’s avonds kwam ik bijna niet meer uit mijn stoel van de pijn.’
Typisch Marijke, zeggen haar kinderen. Ze regelt alles, kookt, zorgt voor haar man en houdt het huis op orde. Haar eigen klachten schuift ze altijd op de achtergrond. Ergotherapeut Iris Vermeer merkte dat direct toen ze Marijke in 2022 ontmoette. ‘Ze kwam binnen met een glimlach, maar haar lichaam vertelde een heel ander verhaal,’ vertelt Iris. Marijke had al van alles geprobeerd tegen haar artroseklachten, maar niets hielp. ‘Kan jij met me meekijken hoe ik dit allemaal moet volhouden?’ vroeg ze voorzichtig. Iris aarzelde geen moment. ‘Als Marijke hulp vraagt, dan is dat echt nodig.’
Jaren van mantelzorg
Al meer dan tien jaar zorgt Marijke voor haar man, die lijdt aan COPD. Ze draait het huishouden, doet de boodschappen en probeert ondertussen haar eigen pijn te negeren. ‘Ik dacht altijd: als ik maar doorzet, dan red ik het wel,’ vertelt Marijke. Maar haar handen en schouders werden stijver, traplopen kostte moeite en ze sliep slecht door de pijn. Haar dagen waren lang, gevuld met zorgen voor anderen, waardoor ze steeds minder tijd voor zichzelf had. Zelf sporten of sociale activiteiten doen was geen optie; ze voelde zich gevangen in haar dagelijkse routine.
Marijke vertelt: ‘Er waren dagen dat ik letterlijk niet meer kon tillen of iets in de oven zetten. Toch bleef ik het doen, omdat ik dacht dat niemand anders het zou doen. Maar het kostte me zoveel energie dat ik ’s avonds uitgeput op de bank zat. Het voelde alsof ik mezelf langzaam verloor.’
Praktische oplossingen
Iris keek kritisch mee in huis. Ze observeerde hoe Marijke haar dag indeelde, welke taken het meest belastend waren en waar de pijn het hevigst was. Daarna stelde ze kleine, concrete aanpassingen voor. Zo werd een lichtgewicht pannenkoekpan aangeschaft, bestekgrepen aangepast, een trapleuning bij de keuken geïnstalleerd en kreeg Marijke een rolstoelvriendelijke boodschappentas. Ook werd gekeken naar de indeling van de keuken en het verdelen van zware taken over de dag.
‘Iris leerde me ook mijn energie beter te verdelen,’ zegt Marijke. ‘Voorheen deed ik alles in één keer, waardoor ik ’s middags compleet uitgeput was. Nu weet ik precies wanneer ik een pauze moet nemen, wat ik kan uitstellen en welke taken ik beter kan vragen aan mijn kinderen.’
Ruimte voor zichzelf
Naast praktische adviezen leerde Iris Marijke ook hoe ze haar dag beter kon plannen, voldoende rustpauzes in te lassen en op tijd hulp te vragen van haar kinderen. ‘Ik kan nu zorgen, maar zonder mezelf helemaal uit te putten,’ zegt Marijke. ‘Het voelt alsof ik eindelijk ruimte voor mezelf krijg.’
Iris vult aan: ‘Marijke heeft ontdekt dat grenzen aangeven geen zwakte is, maar juist een vorm van kracht. Ze durft nu vaker “nee” te zeggen en kan daardoor meer genieten van kleine momenten. Ze hoeft niet meer voortdurend aan iedereen te denken, maar mag ook aan zichzelf denken.’
Emotionele begeleiding
Het grootste verschil merkt Marijke in haar mentale energie. Ze voelt zich minder schuldig over het vragen van hulp en kan kleine momenten van rust inplannen zonder zich daar slecht over te voelen. ‘Ik was altijd zo gefocust op zorgen voor anderen dat ik mezelf vergat,’ vertelt ze. ‘Iris heeft me laten zien dat ik pas goed voor anderen kan zorgen als ik zelf ook goed voor mezelf zorg.’
Naast praktische oplossingen, hielp Iris Marijke ook bij het omgaan met emoties rondom verlies van zelfstandigheid. Marijke vertelt: ‘Er waren momenten dat ik het gevoel had dat ik niets meer kon. Iris hielp me accepteren dat het oké is om mijn grenzen te hebben. Dat was een enorme opluchting.’
Waarde van ergotherapie
Marijke merkt dagelijks hoe de kleine aanpassingen en het inzicht in energiebeheer haar leven vergemakkelijken. Ze kan weer koken, haar man helpen zonder zichzelf te overbelasten en tijd doorbrengen met haar kleinkinderen. ‘Had ik maar eerder geweten dat een ergotherapeut zo’n verschil kan maken,’ zegt ze lachend. ‘Iris ziet wat ik zelf niet wil zien en helpt me niet alleen fysiek, maar ook in mijn hoofd rust te vinden. Ik voel me zelfverzekerder en sterker in mijn eigen huis en leven.’
Iris beaamt dit: ‘Het mooiste is dat Marijke weer regie voelt over haar leven. Ze kan keuzes maken die goed zijn voor haar gezondheid én voor haar gezin. Dat is precies waar ergotherapie om draait: zelfstandig en waardig blijven leven, ondanks beperkingen.’
Maak jouw eigen website met JouwWeb